Umiejętność stawiania granic jest kluczowa dla zdrowego funkcjonowania w relacjach międzyludzkich. Jest to jednak trudna sztuka i nie każdy potrafi zadbać należycie o swój komfort w środowisku rodzinnym i zawodowym. Jak poznać swoje granice i w jaki sposób się o nie troszczyć, aby funkcjonowanie w społeczeństwie było źródłem radości i satysfakcji?

Granice fizyczne i emocjonalne

Granice można określić mianem preferencji danej osoby, które wyznaczają jak powinny wyglądać relacje między nią, a otoczeniem. Składają się na nie zarówno aspekty świadome, jak i nieświadome. Takie ramy wskazują na to, w jakim momencie należy podporządkować się regułom ustalonym przez tę osobę.

Granice psychologiczne dotyczą wielu różnych sfer. Te emocjonalne wiążą się z odczuwaniem emocji. Intelektualne odzwierciedlają pragnienia i wpływają na rozumienie różnych sytuacji. Z kolei duchowe wiążą się zarówno z przekonaniami religijnymi, jak i z systemem wartości. W aspekcie zdrowych relacji niezwykle istotne są także granice fizyczne. Dotyczą zarówno ciała, jak i posiadanych rzeczy materialnych.

Jak poznać swoje granice?

Aby dowiedzieć się, jak stawiać granice, aby czuć się dobrze w relacjach międzyludzkich, należy najpierw dobrze je poznać. W pierwszej kolejności warto dobrze przeanalizować swój system wartości. Granice mają za zadanie je chronić. Priorytety, pomysły i marzenia mają kluczowy wpływ na kształtowanie pozycji społecznej. Równie ważna jest otwartość na swoje uczucia. Należy zauważać dyskomfort i nie można go ignorować. Własne samopoczucie powinno znajdować się na szczycie listy wartości i to o nie warto się troszczyć w pierwszej kolejności.

W pracy nad egzekwowaniem swoich granic kluczowe znaczenie ma docenianie siebie. Dopiero uznając swoją wartość można domagać się tego od innych. Psychologowie często podkreślają to, jak ważne w kwestii asertywności jest zauważanie zniekształconych myśli. Umiejętność ich wyłapywania ułatwia pracę nad przekonaniami i staje się podstawą dla życia w zgodzie z wartościami. Analiza tych mechanizmów i nauka ich egzekwowania stanowi obszar, którym zajmuje się terapia poznawczo-behawioralna.

Wyznaczanie granic – jak powiedzieć “nie”?

Najprostszym sygnałem sugerującym, że należy powiedzieć nie, jest zauważenie dyskomfortu, złości, urazy lub zdenerwowania podczas interakcji z inną osobą. Warto szczerze mówić o swoich uczuciach i nie owijać w bawełnę. Komunikować należy się wprost, a jednocześnie spokojnie i z szacunkiem. Nie zawsze też wyznaczanie granic musi mieć formę werbalną. Czasem czytelnym komunikatem stanie się zmiana postawy ciała, tonu głosu czy mimiki twarzy.

Technik asertywności można nauczyć się na terapii. Skorzystanie z pomocy psychologicznej często jest potrzebne osobom, które mają problem ze stawianiem granic bez odczuwania poczucia winy. Nauka nowych strategii może znacznie podnieść komfort życia i ułatwić funkcjonowanie w społeczeństwie.