Aktywność fizyczna to jeden z głównych filarów zdrowego trybu życia. Regularny ruch jest w stanie nie tylko pozytywnie wpłynąć na typowo fizjologiczne aspekty funkcjonowania organizmu, ale również wspomóc zdrowie psychiczne. Jakie znaczenie ma aktywność fizyczna w terapii i dlaczego stanowi jeden z ważnych czynników wspierających leczenie zaburzeń psychicznych?
Jak aktywność fizyczna wpływa na nastrój i samopoczucie?
Aktywność fizyczna wpływa pozytywnie na poprawę samopoczucia. Co do tego, nie ma wątpliwości. Jedną z hipotez tłumaczących to zjawisko jest to, że ruch zwiększa poczucie kontroli i sprawczości. Wpływa pozytywnie również na samoocenę i samowystarczalność. Poza tym, zajęcia sportowe często mają charakter grupowy. Zwiększają więc zaangażowanie uczestników w interakcje społeczne. Ten aspekt jest bardzo ważny m.in. dla osób cierpiących na fobię społeczną, jako element wspierający podczas terapii.
Uprawianie sportu wiąże się też z wydzielaniem endorfin i uwalnianiem neuroprzekaźników – w szczególności noradrenaliny i serotoniny. Są one odpowiedzialne m.in. za odczuwanie radości. Nie bez przyczyny po udanym treningu wiele osób może cieszyć się z poprawy nastroju i przypływu dodatkowej energii.
Sport, a zdrowie psychiczne
Aktywność fizyczna w terapii jest ważnym czynnikiem wspierającym leczenie. Jej wagę warto podkreślić w szczególności w kontekście zaburzeń lękowych. Ruch pomaga zmniejszyć częstotliwość i nasilenie odczuwanego lęku oraz napadów paniki. Mechanizm redukowania dolegliwości symptomów takich, jak tachykardia, drżenie ciała i nadmierna potliwość, jest podobny do działania leków. Jednak charakteryzuje się niższą skutecznością.
W terapii depresji bardzo korzystne są spacery. Aktywność fizyczna o niskiej intensywności skutecznie obniża objawy lękowe i zmniejsza dotkliwość symptomów afektywnych (dotyczących nastroju). Dobroczynny wpływ umiarkowanego sportu na intensywność uciążliwości depresji dotyczy osób z różnych grup wiekowych. Należy jednak mieć na uwadze to, że sport nie powinien być traktowany na równi z lekami. Jest to tylko jeden z elementów stylu życia, które mogą poprawić skuteczność psychoterapii i leczenia farmakologicznego (a nie pełnoprawna alternatywa).
Funkcje poznawcze, a aktywność fizyczna
Psychologowie zachęcają pacjentów do aktywności nie tylko ze względu na korzyści dotyczące uczuć i emocji, które płyną z regularnego ruchu. Mają na uwadze również wzrost możliwości kognitywnych. Zwiększony przepływ krwi przez mózg pozytywnie wpływa na konsolidację informacji, poprawia funkcjonowanie werbalne i obniża ryzyko zachorowania na demencję w przyszłości.
Osoby, które regularnie wykonują treningi aerobowe mają większą objętość mózgu – w obrębie istoty szarej i białej w korze przedczołowej i skroniowej (w porównaniu do populacji prowadzącej siedzący tryb życia). Uprawianie sportu zwiększa odporność neuronów na stres i przyspiesza proces przyswajania nowych informacji.
Aby cieszyć się dobrym zdrowiem psychicznym warto całościowo dbać o swój organizm. Aktywność fizyczna jest bardzo ważna dla prawidłowego funkcjonowania mózgu i nie należy jej zaniedbywać.