Odczuwanie bliskości załamania, narastający lęk i dezorientacja – są to jedne z symptomów charakteryzujących kryzys psychiczny. Towarzyszy im problem z rozwiązywaniem codziennych problemów, podejmowaniem decyzji, a myślenie staje się niezwykle pesymistyczne. Czym tak naprawdę jest kryzys psychiczny i jak sobie z nim poradzić?
Czym jest kryzys psychiczny?
Definicja kryzysu mówi, że jest to stan dezorganizacji. Podczas niego człowiek spotyka zaburzenia swojego sposobu życia, a jego metody radzenia sobie ze stresorami stają się nieskuteczne. Często kryzys wiąże się też ze zniweczeniem celów życiowych. Kryzys to szok, lęk i poczucie beznadziei. Dzieli się on na pewne fazy.
1. Faza pierwsza to czas reakcji na szok. Wiele osób reaguje tu kompletnym odrętwieniem. Zdarza się też, że do akcji wkracza mechanizm zaprzeczania.
2. Po konfrontacji z rzeczywistością narasta napięcie i pojawia się poczucie całkowitej utraty nad swoim życiem.
3. Następnie następuje moment mobilizacji i działania zadaniowego.
4. Gdy kryzys przejdzie do fazy dekompensacji, w której człowiek nie jest już w stanie znieść napięcia, konieczne staje się skorzystanie z pomocy psychologa, w szczególności w formie interwencji kryzysowej.
Psychologia kryzysu – kiedy pójść do psychoterapeuty?
Objawy kryzysu skłaniające do pójścia po pomoc mogą mieć różny charakter. Przede wszystkim są to silne, trudne emocje. Apatia, poczucie braku sensu, wahania nastroju i nasilony lęk. Charakterystyczne jest też wycofanie się z kontaktów społecznych i zaniechanie podejmowania codziennych aktywności. Podkreślić warto objawy somatyczne, takie jak zaburzenia apetytu i snu, potliwość, drętwienie, ból brzucha i zwiększona męczliwość. Zdarza się też wchodzenie w stan nadmiernego pobudzenia.
W psychologii kryzysowej zaleca się z reguły skorzystanie w krytycznym momencie z interwencji kryzysowej, a dopiero w dalszej perspektywie rozważenie pójścia na terapię. Przed rozpoczęciem psychoterapii warto dobrze zastanowić się nad tym, jaki nurt wybrać. Kluczowe jest też sprawdzenie kompetencji wybranego psychoterapeuty.
Strategie radzenia sobie z kryzysem
Kryzys z reguły wiąże się z koniecznością skorzystania ze specjalistycznej pomocy. Jakie strategie radzenia sobie z trudną sytuacją są często przedstawiane przez terapeutów? Jedną z nich jest nauka rozpoznawania zniekształceń myślenia i przeformułowywania myśli i przekonań na zdrowsze. Często konieczne jest też określenie swoich życiowych wartości i zreorganizowanie funkcjonowania tak, aby było z nimi zgodne.
Skuteczną formą psychoterapii podczas kryzysu psychicznego może być terapia akceptacji i zaangażowania (ACT). Zakłada ona, że konieczne jest pogodzenie się z myślami i uczuciami, zaakceptowanie ich i nauczenie się uważnej obserwacji swoich emocji. Tylko w ten sposób możliwe jest według terapii ACT zmniejszenie cierpienia.
Kryzys psychiczny to jedna z najtrudniejszych sytuacji w życiu człowieka. W dzisiejszych czasach warto pamiętać o dostępności różnych form pomocy. Dzięki nim można ograniczyć destrukcyjny wpływ kryzysu na życie i zmniejszyć swoje cierpienie.
