Ludzki umysł to potężna i do tej pory nie w pełni zbadana część organizmu, jednakże od wielu lat wiadomo, że myślenie składa się ze świadomości i podświadomości, co pozwala na szybkie podejmowanie decyzji, czasem pod wpływem czystego rozsądku, a czasem spowodowanej impulsem w przeróżnej postaci. Jeżeli jesteście ciekawi jak działa siła skojarzeń i jak się ją wykorzystuje, przeczytajcie poniższy tekst.

Skojarzenia w umysłach ludzi, czyli jaką naprawdę mają moc

Skojarzenie, czyli pojawienie się myśli wywołanej odpowiednim bodźcem dotyczy wszystkich, sprawnych istot rodzaju ludzkiego, nawet jeżeli nie jesteś tego świadomy wiele informacji trafia do Twojego układu nerwowego właśnie za pośrednictwem tego procesu. W psychologii społecznej zjawisko to zostało nazwane efektem aureoli, dlaczego? Wynika to ze skrótów myślowych, jakie czyni mózg na przykład gdy widzisz jak obca osoba na ulicy pomaga starszej pani nieść zakupy, od razu przypisujesz temu człowiekowi takie cechy jak: empatyczność, sympatyczne uosobienie czy wysoka inteligencja, w rzeczywistości może być zupełnie inaczej, obserwowana jednostka może być okropnym mężem, który bije swoją żonę i jest zwalniany z każdej kolejnej pracy – zaskakujące prawda? Taki obraz nie łączy się w Twojej głowie z tym mężczyzną niosącym ciężkie torby. Ta prawidłowość została wpisana przez psychologów w poczet podstawowych błędów atrybucji. Efekt aureoli może także działać odwrotnie, jeżeli ktoś jest niegrzeczny lub nietaktowny to automatycznie sądzisz, że jest głupi lub niewykształcony. Wiele lat temu zauważono, że jest to niezwykle silne zjawisko, przeprowadzono w tym kierunku szereg badań i osiągnięto zaskakujące rezultaty. Odkryli np., że bagaż skojarzeń danej jednostki zależy od miejsca jej zamieszkania i kultury w jakiej została wychowana, dla przykładu: spotkanie towarzyskie w polskich warunkach kojarzy się z piciem alkoholu lub herbaty, jeżeli odbywa się w domu, natomiast w Europie południowej wyjście kojarzone jest zawsze z kawą. Ponadto badacze dowiedli także istnienia skojarzeń stałych, takich jak: słońce – plaża, światło – lampa itd. To niezwykle ważne odkrycie naukowe pozwoliło na rozwój marketingu i stworzeniu koncepcji reklamowych o wyjątkowej sile oddziaływania.

Wykorzystanie efektu aureoli

Najpowszechniejszym wykorzystaniem efektu aureoli są reklamy. Szczególnie to zjawisko upodobali sobie producenci samochodów, w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych trudno było o promocję sportowego auta bez udziału pięknej kobiety. Dziś również w tego typu kampaniach sprzedażowych występują skąpo ubrane modelki, dlaczego? Ponieważ kojarzą się one z pożądaniem, a adresat takiego materiału po jakimś czasie zaczyna kojarzyć to uczucie nie z urodziwą dziewczyną, ale właśnie z prezentowanym obok autem. To właśnie siła skojarzenia. W przypadku Pań działanie firm jest inne, ale oparte na tych samych zasadach np. w reklamach kosmetyków zwykle ogląda się aktorki z piękną, nieskazitelną cerą, które nakładają oferowane produkty i wyglądają jeszcze lepiej, to także siła umysłu, bowiem myśląc zdroworozsądkowo pewnie większość osób zadałaby pytanie: po co tej idealnej kobiecie podkład czy puder jeżeli już jest idealna. Tak się jednak nie ocenia i przy kolejnym wejściu do drogerii, wychodzi się ze wspomnianym pudrem i podkładem. Procesowi skojarzenia ludzie ulegają również kiedy widzą w kampanii promocyjnej swojego ulubionego aktora czy sportowca, bo jeżeli to właśnie on czy ona poleca tę herbatę, to musi być najlepsza. W przypadku celebrytów producenci wykorzystują pozytywne emocje, jakie po części spływają na ich produkt. Granie na emocjach to także przypadek użycia w reklamach zwierząt przy produktach kompletnie z nimi niezwiązanych, bo któż im się nie oprze. Świadomie ten motyw nie zadziała, ale podświadomie jak najbardziej.

Skojarzenie elementem perswazji

Znany, amerykański psycholog Cialdini w swojej książce „pre-swazja” dowodzi, że skojarzenia to doskonały wstęp do perswazji. W trzytomowym dziele przedstawia szczegółowo jak przygotować umysł odbiorcy, aby skutecznie wywołać na niego żądany wpływ. Pośród prezentowanych sposobów wysokie miejsce zajmują właśnie skojarzenia, działają bowiem na podświadomość co, jak mówi badacz, tworzy grunt do przyswajania podawanych informacji. Jak widzisz skojarzenia to potężna broń, może pomóc w sprzedaży konkretnych produktów, ułatwić wywieranie wpływu i zmienić ludzkie nastawienie do konkretnych czynności. Zjawisku aureoli trudno się oprzeć, ale można nauczyć się analizować fakty i wybierać świadomie, wymaga to jednak wiele pracy nad własnym umysłem.