Niemal każdy z nas chce robić wszystko jak najlepiej potrafi, pokazać się z najkorzystniejszej strony, dawać z siebie wszystko… Nie ma w tym nic dziwnego, jednak czasami może to przerodzić się w przesadny perfekcjonizm, który zaczyna być niebezpieczny dla psychicznej równowagi. Jak nadmierna chęć bycia idealnym może zniszczyć życie? Przeczytajcie.
Główna cecha nadmiernego perfekcjonizmu
W obecnym podręczniku klasyfikacji chorób i zaburzeń ICH-10 istnieje taka jednostka, która nazwana została anankastycznym zaburzeniem osobowości. Jej główną cechą charakterystyczną jest właśnie nadmierne skupienie na wykonywaniu wszystkiego w sposób perfekcyjny oraz nadmierna kontrola, która przejawia się w przesadnym tworzeniu list, planów, notatek. Często w sporządzaniu tych zapisków osoba może zatracić sens głównej czynności, skupiając się na osiągnięciu celu. Natomiast proces dążenia do niego zdominowany jest przez wizję perfekcyjnego wykonania zadania. To właśnie nadmierna kontrola to główny element funkcjonowania osoby anankastycznej, jednak można zaobserwować również inne charakterystyczne zachowania.
Styl działania osoby nadmiernie perfekcyjnej
Nadmierny perfekcjonizm łączy się z przesadną sumiennością oraz skrupulatnością. Osoba taka nie jest z siebie zadowolona i często nie nadąża z pracami, ze względu na nanoszenie poprawek na znajdowane nawet minimalne błędy. Jest to też związane z nadmiernymi wymaganiami wobec siebie oraz innych, dlatego perfekcjonista woli pracować sam. Rzadko rozdysponowuje zadania współpracownikom, ponieważ prawdopodobnie nie będzie im ufał w kwestii jakości wykonanego obowiązku. Osoba zmagająca się z anankastycznym zaburzeniem osobowości będzie opisywana jako pedantyczna, skrupulatna, a także drobiazgowa, ostrożna i pełna wątpliwości. Może wykazywać się także wzmożonym krytycyzmem również wobec samej siebie. Charakterystyczna jest w tym przypadku sztywność myślenia i nadmierne trzymanie się zasad, reguł – nie sposób pójść na jakiekolwiek ustępstwa: jeśli w regulaminie jest taki zapis, to tak trzeba postąpić. Często tacy ludzie skarżą się na natrętne myśli, dotyczące tego że są niewystarczająco dobrzy, że w oddanym tydzień temu sprawozdaniu popełnili błąd ortograficzny…
Jak radzić sobie z nadmiernym perfekcjonizmem?
To zaburzenie powoduje wiele cierpienia. Osoba taka nie potrafi w pełni wypocząć, bo jej głowę cały czas zajmują myśli, że zrobiła coś niedokładnie. Warto udać się na terapię do specjalisty – na przykład sprawdzonego psychoterapeuty, który poprowadzi pacjenta przez proces zrozumienia, że perfekcjonizm to koncept nieosiągalny, a popełnianie błędów jest dopuszczalne. Polecana jest zwłaszcza terapia poznawczo-behawioralna oparta na wydobywaniu i określaniu natrętnych myśli oraz związanych z nimi zachowaniami, jednak dobrze sprawdzi się również terapia w nurcie psychodynamicznym. W niektórych przypadkach konieczne może okazać się również wspomaganie pacjenta farmakologią na przykład lekami na zaburzenia lękowe.
Osoba będąca nadmiernym perfekcjonistą, często jest postrzegana jako pracownik idealny. Swoje obowiązki spełnia sumiennie i dokładnie, potrafi zostać po godzinach, aby nanieść niezbędne poprawki… jednak nadmierny perfekcjonizm może być bardzo niebezpieczne dla jej równowagi psychicznej i powodować subiektywnie odczuwane cierpienie. Dlatego warto zwracać uwagę na samopoczucie swoich pracowników i to, czy potrafią zaznawać odpoczynku od pracy.
