Asertywność to bardzo trudna sztuka. Mało kto potrafi stanowczo wyrazić swoje zdanie, a przy okazji być kulturalnym i nie urazić rozmówcy. Czy istnieją ćwiczenia asertywności, które naprawdę działają i pomagają wyrazić to, o czym myślimy?

Asertywność – co to takiego?

Wiele osób uważa, że asertywność to umiejętność mówienia “nie”. Poniekąd to prawda, ale nie należy definiować jej jako odmawianie. Jest to pewna zdolność komunikacji, która ma na celu osiągnięcie balansu pomiędzy postawą agresywną a uległością. Słowo “nie” powinno być zatem używane równie często, co “tak” – jedynie w tych sytuacjach, które tego wymagają. W psychologii oznacza umiejętność wyrażania swoich myśli, uczuć i poglądów, dbając o potrzeby swoje i innych. Nie polega na narzucaniu swojego zdania, a jedynie na przedstawianiu go w sposób kulturalny, z poszanowaniem innych rozmówców. Osiągnięcie takiej postawy wbrew pozorom nie jest takie proste, ale warto do tego dążyć. Może to znacznie polepszyć relacje z domownikami lub współpracownikami i pozytywnie wpłynąć na własne samopoczucie. 

Jak powiedzieć “nie”? – ćwiczenia asertywności

Aby wypowiedź zabrzmiała stanowczo i kulturalnie, warto stopniowo wprowadzać w życie etapy asertywnej obrony. Rozmowa powinna zacząć się od opisania problemu lub zdarzenia, które negatywnie wpływa na samopoczucie lub poczucie własnej wartości. Ważne jest, aby mówić przy tym o swoich emocjach i uczuciach – możliwe, że nasz rozmówca nie miał o nich pojęcia. Na ostatnim etapie należy zdefiniować swoje potrzeby oraz korzyści, jakie mogą się wiązać ze zmianą postawy rozmówcy. Można także przywołać konsekwencje, które mogą mieć miejsce w przypadku nieposzanowania prośby. Bardzo ważne jest to, aby cenić samego siebie i swoje potrzeby oraz nie zniechęcać się po pierwszej odmowie. Opór i krytyka to coś, na co zawsze musimy być przygotowani. Ćwiczenie asertywności w codziennych sytuacjach, na przykład w domu lub w pracy może być bardzo pomocne w późniejszym czasie, w nieco trudniejszych sytuacjach. Asertywność zależy od bardzo wielu czynników i wcale nie tak łatwo wypracować ją samemu. Jeżeli powyższe metody się nie sprawdzają, a wyrażanie własnego zdania w sposób stanowczy, a zarazem życzliwy wciąż jest ogromnym wyzwaniem, warto wybrać się na specjalne szkolenie z tej konkretnej postawy.

Techniki zachowań asertywnych

Jest kilka znanych i polecanych technik, które znacząco mogą wzmocnić asertywność. Bardzo ważne jest przede wszystkim to, aby w wypowiedziach używać czasowników w pierwszej osobie – takie działanie daje poczucie zdecydowania. W osiągnięciu wymaganego celu może pomóc dawanie alternatyw, które dają rozmówcy możliwość wyboru, a nie kategorycznie czegoś od niego wymagają. Często stosowaną metodą jest metoda zdartej płyty polegająca na kilkukrotnym powtórzeniu swoich oczekiwań, bez nadmiernego tłumaczenia się. Wszystkie rozmowy powinny się jednak odbywać spokojnie i pewnie. Działanie pod wpływem emocji udziela się rozmówcy, a kulturalna rozmowa może szybko zamienić się w agresywną wymianę zdań. 

Wszyscy wiemy, że asertywność może w wielu sytuacjach naprawdę pomóc. Wielu osobom przychodzi to z takim trudem głównie dlatego, że postawa agresywna lub uległa jest prostsza – agresja daje poczucie siły, a uległość wiąże się z brakiem ryzyka. Mimo to, tego typu postawy prędzej czy później przyniosą wiele problemów, dlatego należy się ich wystrzegać i ćwiczyć asertywność, dzięki której można zajść naprawdę bardzo daleko.